ခြေထောက်သွေးကြောပိတ်ခြင်း။

deep vein thrombosis ၏ လက္ခဏာများ

Deep vein thrombosis ကို ဆေးဝါး၊ compression stockings နဲ့ ကုသနိုင်သလို ရှားရှားပါးပါး ကိစ္စတွေမှာ ခွဲစိတ်မှု ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ ကုသမှုသည် သွေးခဲကြီးထွားခြင်း သို့မဟုတ် ကျွတ်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန်နှင့် နောက်ဆက်တွဲ ပျက်စီးမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်သည်။ ကုသမှုသည် လူနာအား မည်မျှကောင်းမွန်စွာ စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်မှုအပေါ်မူတည်၍ ပြင်ပလူနာ သို့မဟုတ် အတွင်းလူနာအဖြစ် ကုသနိုင်သည်။ ကုသမှုတွင် များသောအားဖြင့် အောက်ပါအစီအမံများ ပါဝင်သည်-

• သွေးကျဲဆေးများ (anticoagulants)၊နောက်ထပ်သွေးခဲများဖွဲ့စည်းခြင်းကိုတားဆီးပြီးလက်ရှိ thrombus ၏ပျော်ဝင်မှုကိုအားပေးသည်။ ဤဆေးများကို ဆေးပြား သို့မဟုတ် ထိုးဆေးများအဖြစ် ပေးနိုင်ပါသည်။ ဆေးဝါးကုထုံးသည် သွေးခဲကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် လုံးလုံး ပျော်ဝင်စေနိုင်သည်။ thrombosis ၏အတိုင်းအတာ၊ ထိခိုက်ထားသောသွေးပြန်ကြော၏အရှည်နှင့် anticoagulant ကုထုံး၏ထိရောက်မှုတို့သည်ဆေးကုထုံးဖြင့်ပိတ်ထားသောသွေးပြန်ကြောများပြန်ပွင့်လာမည်ကိုဆုံးဖြတ်သည်။ 
• ချုံ့ခြေအိတ် သို့မဟုတ် ခြေထောက်ကို ညင်သာစွာ ဖိအားသက်ရောက်စေပြီး သွေးစီးဆင်းမှုကို ကောင်းမွန်စေသော ပတ်တီးများ။ ဒါတွေကို လအတော်ကြာအောင် ၀တ်ထားသင့်ပါတယ်။
• အိပ်ယာဝင်မယ့်အစား လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ ယခင်က သွေးခဲရောဂါရှိသော လူနာတိုင်းသည် အဆုတ်သွေးကြောပိတ်ခြင်းအန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားရန် အိပ်ရာထဲတွင် လှဲနေခဲ့ရသည်။ ယနေ့ခေတ် အခြေခံမူများသည် ကွဲပြားကြပြီး ရောင်ရမ်းခြင်းကို လျှော့ချရန် ထိရောက်သော သွေးကျဲခြင်းနှင့် ဖိသိပ်ခြင်း ကုထုံးအောက်တွင် လေ့ကျင့်ခန်းကို အများအားဖြင့် ခွင့်ပြုသည်။ သို့သော်လည်း ၎င်းကို ဆရာဝန်၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့်သာ ထိရောက်သော သွေးခဲခြင်း - သွေးကျဲခြင်း - ဖိသိပ်ခြင်း ကုသမှုတို့ဖြင့်သာ လုပ်ဆောင်သင့်ပါသည်။
• အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး နာကျင်မှုပြင်းထန်ပါက အချိန်တိုအတွင်းသာ
• thrombosis အတွက်ခွဲစိတ်မှုဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု ဆေးဝါးအလုပ်မလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် သည်းမခံနိုင်ပါက ရှားပါးသောကိစ္စများတွင်သာ လိုအပ်ပါသည်။ thrombus ကို စက်ပိုင်းဆိုင်ရာ (thrombectomy) ဖြင့် ဖယ်ရှားနိုင်သည် သို့မဟုတ် ၎င်းအား အဆုတ်သို့ မရောက်ရှိစေရန် ကိရိယာ (vena cava filter) ကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ ဆရာဝန်၊ ဆေးခန်းနှင့် ၎င်းတို့၏ ရွေးချယ်မှုပေါ် မူတည်၍ ခွဲစိတ်မှုခံယူသင့်သည်များကို ဆုံးဖြတ်သည်။ သွေးကြောပိတ်ခြင်းအား အတွင်းပိုင်းဆေးပညာဌာနတွင် သို့မဟုတ် ပြင်ပလူနာသွေးပြန်ကြောဆိုင်ရာ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်မှုတွင် တွေ့ရှိပါက၊ ရှေးရိုးဆန်သောအစီအမံများကို မကြာခဏသတ်မှတ်ပေးပါသည်။ သွေးပြန်ကြောဖြတ်ထုတ်ခြင်းအတွက် နည်းပညာနှင့် ဝန်ထမ်းလိုအပ်ချက်များ ပြည့်မီပါက၊ သွေးကြောပိတ်ခြင်းကို ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားရန်အတွက် ညွှန်ပြချက်ကို ပြုလုပ်နိုင်ပြီး တစ်သက်တာလုံး သွေးပြန်ကြောမလုံလောက်မှုကို ကာကွယ်နိုင်သည်။ ခွဲစိတ်ကုထုံးသည် လူနာ၏ဆန္ဒပေါ်တွင်လည်းမူတည်သည်- သူမည်မျှတက်ကြွသည်၊ အသက်မည်မျှရှိသနည်း၊ ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်သည်ဖြစ်စေ ခွဲစိတ်မှုမရှိဘဲဖြစ်စေ အဆုတ်သွေးကြောပိတ်ခြင်း၏အန္တရာယ်များအကြောင်း အသိပေးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ပြင်းထန်သောသွေးခဲခြင်းအတွက် ကုထုံးသည် သွေးကြောခွဲစိတ်ဆရာဝန်နှင့် လူနာကြားတွင် အမြဲတမ်း ပူးတွဲဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ 

deep vein thrombosis အတွက် ကုသမှုကြာချိန်

ခြေထောက်သွေးပြန်ကြောပိတ်ဆို့ခြင်းအတွက် ကုသမှုကြာချိန်သည် တည်နေရာ၊ အတိုင်းအတာနှင့် သွေးခဲခြင်း၏အကြောင်းရင်းနှင့် ရွေးချယ်ထားသော ကုသမှုအမျိုးအစားအပေါ်တွင် မူတည်ပါသည်။ ခြေထောက်သွေးကြောပိတ်ခြင်းအတွက် ကုသမှုကို လူနာမည်မျှကောင်းမွန်စွာ စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်မှုအပေါ်မူတည်၍ ပြင်ပလူနာ သို့မဟုတ် အတွင်းလူနာအဖြစ် ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ ကုသမှုကြာချိန်သည် တစ်ဦးချင်းစီအခြေအနေပေါ်မူတည်၍ ကွဲပြားသော်လည်း ပျမ်းမျှအားဖြင့် အောက်ပါအချိန်များကို သင်မျှော်လင့်နိုင်သည်။

deep vein thrombosis အတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေ အကြောင်းရင်းများသည် ခြေထောက်၏ နက်နဲသော သွေးပြန်ကြောတွင် သွေးခဲခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေပြီး သွေးစီးဆင်းမှုကို ပိတ်ဆို့စေသည်။ အန္တရာယ်အချက်များ ပါဝင်သည်-

• သွေးကြောနံရံများ ပျက်စီးခြင်း- ဒဏ်ရာ၊ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ပိုးဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် သွေးကြောအတွင်းပိုင်းနံရံများကို ယားယံခြင်း သို့မဟုတ် ပြောင်းလဲစေသော အကျိတ်များကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။
• သွေးစီးဆင်းမှု မြန်ခြင်း- အချိန်အကြာကြီး ထိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် လဲလျောင်းခြင်း လေ့ကျင့်ခန်း နည်းပါးခြင်း၊ သွေးပြန်ကြောများ သို့မဟုတ် နှလုံးခုန်နှုန်း နှေးကွေးခြင်း သို့မဟုတ် နှလုံးသို့ သွေးပြန်ပို့မှု နှေးကွေးခြင်း သို့မဟုတ် အဟန့်အတား ဖြစ်စေခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
• သွေးခဲရန် အလားအလာ တိုးလာခြင်း- ၎င်းသည် မျိုးရိုးဗီဇ၊ ဟော်မုန်းများ၊ ဆေးဝါးများ၊ ကင်ဆာ သို့မဟုတ် အခြားရောဂါများ ကြောင့် သွေးခဲခြင်းဆိုင်ရာအချက်များနှင့် သွေးတွင်းဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများအကြား ဟန်ချက်မညီမှုကို နှောင့်ယှက်စေပါသည်။

အချို့သော အကြောင်းရင်းများသည် ခွဲစိတ်မှု၊ ကိုယ်ဝန် သို့မဟုတ် ခရီးရှည်ထွက်ခြင်းကဲ့သို့ ယာယီဖြစ်သည်။ အခြားအန္တရာယ်အချက်များဖြစ်သည့် အသက်ကြီးခြင်း၊ အဝလွန်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကဲ့သို့သော အမြဲတမ်းဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေအချက်များသည် အချင်းချင်းအားဖြည့်ပေးနိုင်ပြီး thrombosis ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။

• သေဆုံး မှတ်တမ်းနှင့် ဆေးခန်းစစ်ဆေးခြင်း။, die “Blickdiagnose” – das heißt der Eindruck des Erfahrenen über den betroffenen Patienten, wobei der Arzt nach möglichen Risikofaktoren, Symptomen und Befunden fragt und das betroffene Bein untersucht. Dabei kann er auf typische Zeichen wie Schwellung, Rötung, Schmerz oder Überwärmung achten. Allerdings sind diese Zeichen nicht immer vorhanden oder eindeutig.
• သေဆုံး Duplex sonography၎င်းသည် သွေးပြန်ကြောများ၏ တည်ဆောက်ပုံနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို ပြသသည့် အာထရာဆောင်းစကင်န်တစ်ခုဖြစ်သည်။ သွေးပြန်ကြောပိတ်ဆို့ခြင်း ရှိ၊ မရှိကို ဆရာဝန်မှ စစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။ ဤနည်းလမ်းသည် လျင်မြန်ခြင်း၊ လွယ်ကူပြီး အန္တရာယ်ကင်းပြီး deep vein phlebothrombosis ကို ရောဂါရှာဖွေရန်အတွက် ရွေးချယ်သည့်နည်းလမ်းဟု ယူဆပါသည်။ 
• der D-dimer စမ်းသပ်မှု၎င်းသည် သွေးတွင်းရှိ သွေးခဲများ၏ ကွဲထွက်ပစ္စည်းများကို သိရှိနိုင်သော သွေးစစ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ တိုးလာခြင်းသည် သွေးခဲခြင်းကို ညွှန်ပြနိုင်သော်လည်း အခြားသော အကြောင်းအရင်းများလည်း ရှိနိုင်ပါသည်။ ပုံမှန်တန်ဖိုးတစ်ခုသည် thrombosis မပါဝင်ပါ။ ဤစမ်းသပ်မှုကို duplex sonography နှင့် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။
• သေဆုံး Phlebography၎င်းသည် မြင်နိုင်စေရန် ဆန့်ကျင်ဘက်အမှုန်များကို သွေးကြောထဲသို့ ထိုးသွင်းသည့် X-ray စမ်းသပ်မှုဖြစ်သည်။ သွေးကြောကို မူပိုင်ခွင့် သို့မဟုတ် ကျဉ်းခြင်းရှိမရှိ ဆရာဝန်က ကြည့်ရှုနိုင်သည်။ ဤနည်းလမ်းသည် အလွန်တိကျသည်ဟု ယူဆသော်လည်း ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများနှင့်လည်း ဆက်စပ်နေသည်။ ထို့ကြောင့် အခြားနည်းလမ်းများ မလုံလောက်ခြင်း သို့မဟုတ် မရရှိနိုင်သည့်အခါတွင်သာ ၎င်းကို အသုံးပြုခဲပါသည်။